خمس از مازاد دارائی زندگی هست.  یعنی از چیزی اضافه تر از احتیاجات زندگی و این از فضل خداست که از مازاد احتیاجات، فقط یک پنجم آن را دستور پرداخت داده است. آن هم برای اینکه جلوی فاصله طبقاتی را بگیرد. چرا که اگر انسان اضافه از سهم زندگی را بدون مرز بخواهد کسب کند و هیچ خط قرمزی جلودارش نباشد، بین او و کسی که حتی ضروری زندگی اش را هم ندارد، عدالت برقرار  نمی شود و لذا خمس این امر را کنترل می نماید.

اما اگر با کسی همسفره شدید که اهل خمس نبود، آنچه شما را ملزم می کند تا از مال آغشته به خمس کسی استفاده نکنید، این است که باید مطمئن باشید غذا و یا مال تهیه شده به دست وی از همان وجه خمس گرفته است و اگر نمی دانید پرهیز وجوب ندارد. از این رو اگر مطمئن هستید که با مال خمس گرفته دارند از شما پذیرائی می کنند، جای رو دربایستی نیست و باید امتناع کنید.  

آثار وضعی خوردن مال خمس گرفته به قدری شدید و خطرناک است که علاوه بر عقاب شدید اخروی، به زودی در دنیا گره های کوری در امور اساسی زندگی ایجاد می کند. لذا توصیه شده که از مال شبهه ناک هم در این زمینه پرهیز شود. البته استفاده از شبهه ناک حرام نیست؛ اما شدیداً نسبت به ترک آن سفارش شده است و اگر در مصرف شبهه ناک مضطر شدید، می توانید رد مظالم یا خمس احتیاطی پرداخت کنید تا از آثار وضعی احتمالی آن در امان باشید.

پرداخت خمس وجوب فوری دارد. به نحوی که اگر چیزی خمس گرفته باشد، تنها جدا کردن خمس از آن، استفاده از مابقی مال را مباح نمی کند و باید حتماً خمس به دست نماینده مرجع برسد تا بتوان از مابقی مال استفاده کرد. خمس به هیچ وجه به صورت مستقیم قابل پرداخت به مستحقش نیست. چرا که باید اول به دست ولی فقیه برسد و بعد از ناحیه او بین مستحقین پخش گردد. اما در حال حاضر خود رهبر معظم فرموده اند: هرکس خمسش را به دست نماینده مرجع خودش برساند. اینکه گفته اند خمس ابتدا باید به دست حاکم شرع برسد، به این خاطر است که ابتدا باید نقسیم شود. زیرا خمس مال مشاع هست. یعنی همه آن برای سادات نیست و بخشی از آن سهم امام است. لذا کسانی که به عنوان سید در منزلها می آیند و طلب سهم سادات می کنند، پرداخت این وجه به آنها به این صورت حرام است و نباید خمس را مستقیم به آنها داد.

توجه: این پست چون مربوط به احکام هست، در صفحه اصلی، لینک به آن تعلق نمی گیرد.   

.