باسمه تعالی
*دلیل اینکه به امام محمد باقر (ع) گشاینده علوم می گویند، چیست؟
با توجه به اینکه ائمه اطهار علیهم السلام همگی به اذن خدا صاحب علم غیب بودند، همه علوم یکجا نزد ایشان حاضر بوده و از ظاهر و باطن همه چیز در صورت اراده با خبر بودند. لذا شکافتن بواطن علوم و گشودن باب علم برایشان امری سهل و مقدور بود.
با این حال از میان همه ائمه علیهم السلام، لقب باقر تنها به امام ششم تعلق گرفته است و این از آن جهت است که امام باقر (ع) در شرایطی قرار گرفتند که امویان و عباسیان سر حکومت با یکدیگر درگیر بودند و لذا به خاطر این مشغله، از امام علیه السلام تا حدی غافل شدند. امام (ع) نیز در این شرایط فرصت را غنیمت شمرد و شروع به تربیت شاگردان فراوان کرده، علوم از دست رفته به واسطه جنایات امویان که قبلاً پدران بزرگوار حضرت اعطاء کرده بودند را دوباره احیاء کرد. از اینروست که در بین احادیث ائمه علیهم السلام، احادیث امام باقر و امام صادق علیهما السلام بیشتر از احادیث ائمه دیگر به چشم می خورد. لذا امام باقر علیه السلام در جامعه خودش به عنوان گشاینده ابواب علم شهرت پیدا کرد و برای همین به حضرت لقب باقر العلوم نسبت داده شد.